ནང་དོན་གནད་བསྡུས།

དཔྱད་རྩོམ་འདིར་ཚིག་མཛོད་ནང་གི་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ནང་གི་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ། ད་ལྟའི་གནས་བབས་ཀྱི་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་ཚན་པ་གསུམ་དུ་བགོས་ནས། སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པའི་ས་མིང་འདིའི་ཡོང་ཁུངས་དང་། འགྱུར་ལྡོག ད་ལྟའི་གནས་བབས་བཅས་པར་དཔྱད་ཞིབ་ཀྱིས། ནམ་ཞིག་མེས་རྒྱལ་ཆེན་མོ་ལ་སྟོབས་དང་ཐབས་ཤེས་འཛོམས་ཏེ། རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་གྲོས་གཞི་（一带一路倡议）ལ་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ན། སླར་ཡང་རང་ས་རང་ཡུལ་ལ་བདག་པོ་རྒྱག་དགོས་པ་དང་། ཞར་བྱུང་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་དང་གེ་སར་སྒྲུང་གི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཀྱང་ཞུས་ཡོད།

བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ།  མངའ་རིས། ལ་དྭགས། ཟངས་དཀར། སྤུ་རང་། གུ་གེ ཡ་རྩེ། ཀསྨིར།

ནམ་རྒྱུན་ང་རང་ཚོས་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་གླེང་ཚེ། གངས་རིན་པོ་ཆེ་དང་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ། གུ་གེ་མཁར་ཤུལ་སོགས་སེམས་ནང་དྲན་ཡོང་གིན་ཡོད་མོད། ཏག་ཏག་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ལ་ཆ་རྒྱུས་ཡོད་མེད་དྲིས་ཚེ། དེའི་ས་བབས་ཆེ་ཆུང་དང་། ལོ་རྒྱུས་དོན་རྐྱེན། ད་ལྟའི་གནས་བབས་སོགས་ལ་ཞིབ་ཆ་མེད་པ་ཞིག་ཀྱང་ཡོང་གིན་ཡོད། ཅིའི་ཕྱིར་ཅེ་ན། སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་གྱི་ས་བབས་དེ་བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་དང་རྒྱང་ཐག་རིང་བས་མི་ཚད། སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ང་རང་ཚོའི་ཚིག་མཛོད་དང་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ནང་ནའང་རྙོག་འདུག་པས་རེད། 

དང་པོ། ཚིག་མཛོད་ནང་གི་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ།

སྤྱིར་བརྡ་སྤྲོད་དང་བསྟུན་ན་ཚིག་མཛོད་ཟེར་བ་ལས་མིང་མཛོད་ཟེར་ན་འགྲིག་མོད། དེང་སང་མ་དག་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་ཟེར་ཏེ། དེའི་ནང་དུ། “སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ནི། བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བའི་སྟོད་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤུ་ཧྲེང་དང་། མང་ཡུལ། ཟངས་དཀར་གསུམ་སྐོར་གཅིག ཞང་ཞུང་དང་། ཁྲི་ཏེ་སྟོད་སྨད་གསུམ་སྐོར་གཅིག འཆིམ་མམ་ལི་དང་། བྲུ་ཤ་སྦལ་ཏི་གསུམ་སྐོར་གཅིག་སྟེ་སྐོར་གསུམ།”  ཞེས་གསུངས་མོད། འདི་ཉིད་དུས་ཕྱིས་སུ་མཁས་པ་འཕྱུག་ན་འདོམས་གང་ཟེར་བའི་དཔེ་བརྗོད་ཙམ་དུ་སོང་བ་ལས། གནའ་བོའི་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་དེ་མིན་པ་རིམ་གྱིས་ཞུ་ཆོག་མོད། འོན་ཀྱང་ཚིག་རིས་ཙམ་དེད་ནས་ཅུང་ཟད་དཔྱད་ན། སྤུ་ཧྲེང་ཞེས་པ་ནི་སྔར་པུ་ཧྲངས་སྟག་ལ་མཁར་ཞེས་པ་དེ་རང་རེད། དེང་སང་ཡང་མིང་མ་འགྱུར་བར་རྫོང་ཆགས་ཡོད། མང་ཡུལ་ཞེས་པ་ནི་མར་ཡུལ་ལ་ཡིག་ནོར་བྲིས་པས་དོན་གྱིས་ལ་དྭགས་ཡིན་དགོས། དེ་མིན་མང་ཡུལ་གུང་ཐང་དང་འཕྱུག་འགྲོ ཟངས་དཀར་ཞེས་པ་ནི་ཟངས་དཀར་ལོ་ཙཱ་བ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་འཁྲུངས་ས་དེ་ཡིན་མོད། བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར། 桑迦。阿里地区普兰县境一地区名。ཞེས་ཟངས་དཀར་ནི་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཞིག་གི་མིང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་འགྲིག་མེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་དེང་སང་ཡང་མིང་མ་འགྱུར་བར་རྒྱ་གར་མངའ་ཁོངས་ན་ཡོད་པས་མི་ཚད། ས་བབས་ཆེ་ཆུང་ནི་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་ལས་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ཆེའོ། །དེ་ནས་ཞང་ཞུང་ཞེས་པ་ནི། སྔར་ཡུལ་དེའི་རྗེ་བོ་ནི་ཆོས་རྒྱལ་གྱི་གདུང་རྒྱུད་ལས་མཆེད་པས་བཙན་པོའི་གཉེན་དུ་གྱུར་བའི་རྒྱལ་ཕྲན་ཞིག་ཡིན་ཡང་། མཐར་བཙན་པོས་མངའ་ཁོངས་སུ་བཅུག གཡུང་དྲུང་བོན་ལུགས་ཐོག་མར་དར་ས་དང་གུ་གེའི་ཡུལ་འདི་ཉིད་ཡིན། ད་ལྟ་སྟོད་མངའ་རིས་རྩ་མདའ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་ཡོད། ཁྲི་ཏེ་སྟོད་སྨད་ཞེས་པ་ནི། སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་རྒན་དོན་གྲུབ་ལ་བཀའ་འདྲི་བྱས་པར། “ཞང་ཞུང་ཁྲི་ཏེ་སྟོད་སྨད་གཉིས་ལས། སྟོད་ནི། སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་གྱི་ས་ཆ་དག་ཚུད་པ་དང་། ཁྲི་ཏེ་སྨད་ནི། གུང་ཐང་མན་ཆད་ཀྱི་ཞང་ཞུང་སྨད་པའི་ས་ཆ་རྣམས་ལ་ཟེར། རྒྱ་སྐད་དུ་(上下羊同)ཞེས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པ་ཕྱིས་ཀྱི་སྐད་རེད། ཞང་ཞུང་ཁྲི་ཏེ་སྟོད་སྨད་ཅེས་པ་དེ་ལས་སྔ་བའི་ཐ་སྙད་རེད།” ཅེས་གསུངས་པ་དང་། རྒན་པ་སངས་དབང་འདུས་ལགས་ལ་བཀའ་འདྲི་བྱས་པར། “མང་ཡུལ་ཞེས་པ་དེ་མར་ཡུལ་ཏེ་དེང་གི་ལ་དྭགས་ཡིན་དགོས། ལོ་ངོ་700 ཡས་མས་ནས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་འགས་ཡིག་ནོར་དུ་བྲིས་འདུག ཟངས་དཀར་ནི་ལ་དྭགས་དང་ཉེ་བའི་ས་ཁུལ་ཞིག་སྟེ་དེང་སང་ཕལ་ཆེ་བ་རྒྱ་གར་ཁོངས་ཡིན། ཚིག་མཛོད་ནང་གི་ཁྲི་ཏེ་སྟོད་སྨད་ཟེར་བ་དེ་མ་དག ཕལ་ཆེར་སྤུ་རྒྱལ་དུས་ཀྱི་ཞང་ཞུང་ཁྲི་སྡེ་སྟོད་སྨད་ཟེར་བ་ལུང་འདྲེན་པ་འདྲ།” ཞེས་གསུངས། དེས་ན་ཞང་ཞུང་ཁྲི་སྡེ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་བཅུ་ནི། “བོད་དང་གྲུ་གུའི་མཚམས་ན་འོ་ཅོ་མང་མ་གཉིས། གཉེ་མ་ཙ་མོ་གཉིས། བ་ག་སྟོང་བུ་ཆུང་སྟེ་ཞང་ཞུང་སྟོད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་ལྔ། བོད་དང་སུམ་པའི་མཚམས་ན་གུག་གེ་ཅོག་ལ་གཉིས། སྤྱི་གཙང་ཡར་གཙང་གཉིས། ཅི་དེ་སྟོང་བུ་ཆུང་སྟེ་ཞང་ཞུང་སྨད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་སྟེ་ཞང་ཞུང་གི་སྟོང་སྡེ་བཅུའོ། །” ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ལ་དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེས་དོགས་སློང་མཛད་དེ། “སུམ་པའི་རུའི་ཁོངས་ཀྱི་རྒོད་ཚང་སྟོད་སྨད་གཉིས་དང་། ནགས་ཤོད་བཅས་ནི་བར་ཁམས་ས་ཁུལ་གྱི་ས་མིང་ཡིན་པས་སུམ་པའི་ས་གནས་དང་བོད་ཀྱི་བར་དུ་མངའ་རིས་སྟོད་ཀྱི་གུ་གེ་ཅོག་ལ་སོགས་ཡོད་མི་སྲིད། དེར་བརྟེན་ཁོ་བོའི་བསམ་པར། མཛད་པ་པོས་གསུངས་པ་ལྟར་བོད་དང་གྲུ་གུའི་མཚམས་ན་ཞང་ཞུང་སྟོད་རྒྱུད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་ཡོད་པ་དང་། བོད་དང་སུམ་པའི་མཚམས་སུ་ཞང་ཞུང་སྨད་ཀྱི་སྟོང་སྡེ་ཡོད་པ་ནི་ཞང་ཞུང་རྒྱལ་པོས་བོད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་སྐབས། མདོ་ཁམས་དབུས་གཙང་མངའ་རིས་བཅས་ལ་ཞང་ཞུང་སྒོ་བར་ཕུག་གསུམ་དུ་འབོད་པ་དང་མཐུན་པས་ས་མིང་འདྲེན་པ་གནང་སྐབས་ཞང་ཞུང་སྟོད་སྨད་གཉིས་ཀྱི་ས་ཆ་ཕན་ཚུན་ནོར་བ་འདྲ་སྙམ།” ཞེས་གསུངས་མོད། གེ་སར་སྒྲུང་དཔེ་སུམ་པ་མཛོ་རྫོང་དང་བསྟུན་ན་སུམ་པ་དེ་ཏག་ཏག་ཏུ་གྲུ་གུ་ལས་ཀྱང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། དེས་ན་གནའ་བོའི་སུམ་པ་དེ་གུ་གེའི་ཕན་ཆད་ན་ཡོད་པ་དང་། སྲོང་བཙན་སྐབས་སུ་ཞང་ཞུང་བཟའ་ལུག་རྟུག་སྨན་གྱི་གཏམ་ཁ་ལྕེ་ལ་བསྟེན་ནས། སུམ་པ་ཡོངས་རྫོགས་རུ་སྤོར་ནས་དེང་སང་གི་འབྲི་རུ་ནགས་ཤོད་དང་ཚ་བ་མཛོ་སྒང་བར་དུ་གཞིས་ཆགས་པ་ཨེ་ཡིན་ནམ་ཡང་སྙམ། དེ་ནས་འཆིམ་མམ་ལི་ཞེས་པ་ནི། ལི་ཡུལ་ཏེ། “ཤིན་ཅང་ལྷོ་རྒྱུད་རི་བོ་ཁུ་ནུའི་བྱང་ཕྱོགས་དང་། ཐག་ལ་མ་གན་ཞེས་པའི་བྱེ་ཐང་ཆེན་པོའི་ལྷོ་ཕྱོགས་བར་མཚམས་ཀྱི་ཧོ་ཐོན་དང་། ཆེ་མོ། རྨིན་ཧྥེང་ནས་རུའོ་ཆང་གཏུགས་པའི་བར་བཅས་ཀྱི་ས་ཆ་སྤྱི་དང་། སྒོས་སུ་དེའི་ནང་གསེས་ཀྱི་ཧོ་ཐེན་དང་ཡུས་ཐེན་ཡུལ་གྲུ་གཉིས་ཀྱི་མིང་རྙིང་། སྔར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་དར་མྱོང་བའི་ཡུལ་འཁོར་ཞིག ” ཞེས་གསུངས་པ་དང་། བྲུ་ཤ་ཞེས་པ་ནི། རྒྱ་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་དུ་布流沙、勃律ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཡིན་ཞིང་། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་བརྡ་རྙིང་གི་སྒྲ་བསྒྱུར་ཡིན་དགོས་ཏེ། “བུ་རུ་ཤ” ཞེས་འདོགས་ཅན་འཕྲལ་ནས་བཀླགས་ན་布流沙ཞེས་བསྒྱུར་བ་དང་། སྒྲ་གཞུང་དུ་“ཤ་ཥ་ཡར་སྦྱར་ས་ལྟར་ཀློག”ཅེས་“བུ་རུས”ཞེས་བཀླག་ན་勃律ཞེས་པ་རང་ཡིན། ལ་དྭགས་ཡས་མས་སུ་ཨ་མདོའི་སྐད་ཀྱི་བ་ཡིག་པ་ལྟར་ཀློག་པ་ནི་ལ་དྭགས་མཐིལ་གྱི་“བ་སྒོ” ལ་“པ་སྒོ” ཞེས་བརྗོད་པས་ཤེས། དེས་ན་བྲུ་ཤ་ནི་དེང་སང་“ཁཱ་ཧྲིའི་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། མངའ་རིས་བྱང་རྒྱུད་དེ། ཀསྨིར་དང་འདབས་འབྲེལ་ནས་ཡོད།” ཞེས་གསུངས། སྦལ་ཏི་ཞེས་པ་ནི། “འདི་《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས》ཀྱི་ནང་མངའ་རིས་གུ་གེ་རྒྱལ་པོའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་ས་ཆ་བགྲངས་སྐབས། སྦི་ཏི་ཟེར་བ་ཞིག་འདུག་པ་དེ་ཡིན་མིན་དཔྱད་པར་ཞུ།” ཞེས་དུང་དཀར་རིན་པོ་ཆེས་གསུངས་མོད། སྦལ་ཏི་དང་སྦི་ཏི་གཉིས་ཁ་ཁ་སོ་སོ་ཡིན་ཏེ། སྦལ་ཏི་ནི་དེང་སང་པཱ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་མངའ་ཁོངས་ན་སེང་གེ་ཁ་འབབ་རྒྱུད་དུ་སྦལ་ཏི་སི་ཐན་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ཡིན། ས་ཆ་དེའི་མི་རྒྱུད་རྫོགས་ནས་བོད་པ་རྣམས་མིག་རྐོང་ལ་ལྷུང་ཞིང་། རྣ་གཟེངས་མཐོན་པོར་སྐྱེས་ཏེ་ཨ་རབ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོང་ཚར། རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ཅ་ལག་ཡོ་བྱད་དེ་དཔེར་ན་ཅོག་ཙེ་དང་། ཀ་ཏོ་ར་ལྟ་བུ་མ་གཏོགས་ཨ་རབ་སྐད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མང་མོད། ལྐོག་ཏུ་གེ་སར་སྒྲུང་བཤད་པའང་ཡོད་ཅེས་ཞིབ་འཇུག་པ་ཡུལ་དངོས་སུ་སོང་བ་དག་གི་ངག་ལས་ཐོས། འོན་ཀྱང་སྦི་ཏི་ནི་དེང་སང་རྒྱ་གར་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་དེའི་བྱང་ཕྱོགས་ན་ལྡན་མཁར་དགོན་ཡོད་ས་དེར་སྦི་ཏི་ཞེས་བརྗོད། ད་དུང་སྦི་ཏི་འདི་གུ་གེ་རྒྱལ་པོའི་ཁོངས་གཏོགས་མིན་ཏེ། ཟངས་དཀར་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱི་མངའ་ཁོངས་ཡིན་ནོ། །

           བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོར་ད་དུང་རྒྱ་གར་དུ་འབབ་པའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། སྟོད་མངའ་རིས་ཀྱི་གངས་རིན་པོ་ཆེའི་ཁ་འབབ་བཞི་ཡི་མིང་བརྡ་འགྲེལ་ཚུལ་ཡང་འགྲིག་མེད། ཚིག་མཛོད་ནང་། “ཤར་ཕྱོགས་གླང་ཆེན་ཁ་ནས་གང་གཱ་འབབ། ལྷོ་ཕྱོགས་རྨ་བྱའི་ཁ་ནས་སིདྷུ་འབབ། ནུབ་ཕྱོགས་རྟ་མཆོག་ཁ་ནས་པཀྵུ་འབབ། འདི་ལ་ཡར་ཀླུངས་གཙང་པོའང་ཟེར། བྱང་ཕྱོགས་སེང་གེའི་ཁ་ནས་སི་ཏཱ་འབབ།” ཅེས་བརྗོད་ཀྱང་། འདིའི་ཤར་ནུབ་གཉིས་ལ་གོ་འཛོལ་བྱུང་འདུག་སྟེ། གྱི་ན་པ་ཡུལ་དངོས་སུ་སོང་ནས་རྩད་གཅོད་བྱས་པས། ཤར་ཕྱོགས་དེ་རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དེ་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་ཡིན་པ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་དུ་རིག དེས་ན་“ཤར་ཕྱོགས་རྟ་མཆོག་ཁ་ནས་གང་གཱ་འབབ། འདི་ལ་ཡར་ཀླུངས་གཙང་པོའང་ཟེར།”ཞེས་བཅོས་ན་འགྲིག གོ་འཛོལ་འདི་བོད་ཡིག་གི་གནའ་དཔེ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཀྱང་སྲིད། དེ་བཞིན་བོད་རྒྱ་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོའི་ཤོག་ངོས་339 སྟེང་གི་གང་གཱ་ཞེས་པའི་ཚིག་འགྲེལ་ཡང་འགྲིག་མེད་དེ།“གང་གཱ། [ལེགས] ཡ་གླིང་གི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་འདིའི་ཆུ་འགོ་ནི་རང་རྒྱལ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་ཡིན་ཞིང་།”ཞེས་པའི་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་ནི་རྨ་བྱ་ཁ་འབབ་དང་རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་སོགས་ཡིན་ཞེས་བཅའ་དགོས། ཁོ་བོས་གེ་སར་རིག་པའི་སློབ་ཁྲིད་དུ་ཁ་འབབ་བཞི་ལ་སྡོམ་ཞིག་ཀྱང་བཀོད་ཡོད་དེ། ཤར་ཕྱོགས་རྟ་མཆོག་ཁ་ནས་གངྒ་འབབ། །རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་ཡར་ལུང་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ །ལྷོ་ཕྱོགས་རྨ་བྱ་ཁ་ནས་སིདྷུ་འབབ། །རྨ་བྱ་ཁ་འབབ་པུ་ཧྲངས་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ །ནུབ་ཕྱོགས་གླང་ཆེན་ཁ་ནས་པཀྵུ་འབབ། །གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་གུ་གེ་བསྐོར་ནས་འགྲོ །བྱང་ཕྱོགས་སེང་གེ་ཁ་ནས་སི་ཏཱ་འབབ། །སེང་གེ་ཁ་འབབ་མཱ་ལ་ཡ་ནས་འགྲོ །ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །འདིའི་སེང་གེ་ཁ་འབབ་མཱ་ལ་ཡ་འགྲོ་བ་ནི་གེ་སར་སྒྲུང་གི་མཱ་ལ་ཡ་སྨན་རྫོང་ནང་བརྗོད་ཅིང་། གཞན་པའི་བྷེ་ར་ར་རྫོང་ནང་གི་རྟ་ཆུ་ནི་རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་ཡིན་པ་དང་། ཞང་ཞུང་མུ་ཏིག་རྫོང་ནང་གི་སེང་ཆུ་ནི་སེང་གེ་ཁ་འབབ་ཡིན།

         གཉིས་པ། ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ནང་གི་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ།

         དེས་ན་གོང་གི་ཚིག་མཛོད་ལ་ཡིད་རྟོན་མི་ནུས་ཏེ། ད་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ལས་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གྱི་ཆེས་དཔེ་རྙིང་དུ་སོང་བ་《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས》ལ་གཞི་འཛིན་དགོས། པར་གཞི་རིག་པའི་ཐད་ནས་བཤད་ནའང་། ཇི་ལྟར་དཔེ་རྙིང་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་སྐབས་ཐོག་དེའི་དོན་དག་དངོས་ལ་ཐག་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རེད། ད་ནི་《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས》ཀྱི་ནང་དུ་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཡོད་ཅེ་ན། “དེ་ནས་༼སྐྱིད་ལྡེ་ཉི་མ་མགོན་གྱི་༽སྲས་གསུམ་ལ་མངའ་རིས་སོ་སོར་གནང་སྟེ། ཆེ་བ་དཔལ་གྱི་མགོན་ལ་མངའ་རིས་མར་ཡུལ། འབངས་གཞུ་ནག་ཅན། ཤར་རུ་ཐོག་དང་གསེར་ཁ་འགོག་ལད་ཀྱི་སྡེ་མཆོག་དཀར་པོ། མཚམས་ཀྱི་ར་བ་དམར་པོ། ཝམ་ལེ་ཡི་མིག་གི་ཕ་བོང་ལ་མགོ་བར།（གཡག་༡༥ལྡེར） ནུབ་ཁ་ཆེའི་ལ་རྩ། རྡོ་བུག་པ་ཅན་ཡན་ཆད། བྱང་གསེར་ཁ་འགོག་པོ་（མགོན་པོ）ཚུན་ཆད་ཀྱི་ས་རྒྱ་ལ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །བར་པ་བཀྲ་ཤིས་མགོན་ལ་གུ་གེ་（དང་）པུ་ཧྲངས། [ཡ་]རྩེ་དང་བཅས་པ་ལ་མངའ་མཛད། ཆུང་བ་ལྡེ་གཙུག་མགོན་ལ། ཟང་（ཟངས）དཀར་སྒོ་གསུམ། སྤི་ཏི། སྤི་ལྕོགས་དང་བཅས་པ་ལ་མངའ་མཛད།” ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ཚེ་འདས་གུ་གེ་ཚེ་རིང་རྒྱལ་པོ་སོགས་མངའ་རིས་ལོ་རྒྱུས་ཆེད་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་ལེན་པའི་ལུང་ཁུངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། འདིའི་ནང་གི་མར་ཡུལ་ཞེས་པ་ནི་ལ་དྭགས་ས་ཆ་ཡིན་པ་དང་། མར་ཡུལ་ཟེར་དགོས་དོན་ཀྱང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་（喜马拉雅山脉）དང་ཁ་ལ་ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད།（喀喇昆仑山脉） ད་དུང་གངས་ཏི་སེའི་རི་རྒྱུད་（冈底斯山脉）དང་བཅས་པའི་ས་བབས་ལས་དམའ་ཤོས་སུ་འགྲོ་བས་ན་མར་ཡུལ་ཞེས་འབོད་སྙམ། དེས་ན་ལ་དྭགས་ཞེས་པར་ལ་འཐག་དང་། བླ་དྭགས་སོགས་སུ་འབོད་པ་དང་། ད་དུང་ལ་དྭགས་སྟོད་གཤམ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་སོགས་ནི་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་ཨ་རུ་ན་བཞུགས་པའི་རྒན་འཇམ་དཔལ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་བྱས་པར།“ལ་དྭགས་ཀྱི་དག་ཆ་དངོས་མ་དེ་གང་ཡིན་མ་རྟོགས ༧པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ལ་འཐག་དང་། དགེ་ཆོས་ཀྱིས་བླ་དྭགས་ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་མཐོང་། ང་སྐྱེ་སའི་ལུང་པ་བ་སྒོ་ནས་ཤར་སྟོད་ཕྱོགས་སུ། ཨིན་སྐད་ཀྱི་མི་ལི།  རྒྱང་གྲགས་དྲུག་ཙམ་སྟོད་དུ་སོང་བ་ན། ལ་འཐག་ཅེས་པའི་ལ་ཞིག་ཡོད། གཤམ་ནས་སྟོད་དུ་སྐྱོད་པ་ན། ཡར་འཛེགས་དགོས་ཀྱང་། སྟོད་ནས་མར་སྐྱོད་པ་ན། ལ་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡོད་པས། ལ་འཐག་ཅེས་པ་དག་པ་ཡིན་ནམ། ས་གནས་དེ་ལ་དྭགས་ཀྱི་དཀྱིལ་ལྟ་བུ་ལགས། ལ་དེ་ནས་ཤར་ཕྱོགས་དེ་ལ་དྭགས་སྟོད་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དེ་ལ་ལ་དྭགས་གཤམ་ཟེར། དེང་སང་སྔོན་དུས་སུ། ལ་དྭགས་མ་ཡིན་པ་ཡུལ་ལུང་མང་པོ་ལ་ལ་དྭགས་ཟེར། དཔེར་ན། ཟངས་དཀར་སོགས་ཡིན། དེང་སང་རླངས་འཁོར་ཐོག་འགྲོ་འོང་བྱེད་པ་མ་གཏོགས། རྐང་པ་རྒྱག་མཁན་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །” ཞེས་གསུངས། དེས་ན་གླེ་ནི་ལ་དྭགས་རྒྱལ་ས་སླེ་ཡིན། ཟངས་དཀར་ནི་ལ་དྭགས་དང་གུ་གེའི་དབར་དུ་ཆགས། ས་བབས་ཆེ་ཆུང་ནི་ལ་དྭགས་ལས་མི་ཆེ་ན་མི་ཆུང་། པུ་རངས་ནི་དེང་སང་ཡང་མིང་མ་འགྱུར་བར་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོའི་ལྷོ་འདབས་སུ་ཆགས་པ་དེ་ཡིན། དེས་ན་སྐབས་འདིའི་སྐོར་གསུམ་ནི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པའི་བརྡ་ཆད་བྱུང་མ་ཐག་པའི་ས་བབས་བགོ་སྟངས་དེ་ཡིན་ནོ། ། 

དེ་ནས་གུ་གེ་ཚེ་རིང་རྒྱལ་པོ་ལགས་ཀྱིས། “དུས་རབས་བཅུ་བཞི་ནས་བཟུང་བརྩམས་པའི་དེབ་ཐེར་དུ་མའི་ནང་དུ་སྤུ་རང་དང་ཞང་ཞུང་མར་ཡུལ་གསུམ་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཡིན་ཁུལ་དུ་བྲིས་འདུག་པ་དེ་ནི་མི་དག་ཅིང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དངོས་དང་ཡེ་ནས་མི་མཐུན་པ་བོད་ལྗོངས་ནུབ་ཁུལ་མངའ་རིས་ལོ་རྒྱུས་ལ་དཔྱད་པ་ཕྲན་བུ་ཡོད་པ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལ་རི་བོང་ཅལ་འདྲོགས་བྱེད་དགོས་དོན་ག་ལ་མཆིས།”  ཞེས་གསུངས་པ་ནི་《ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་》དང་།《རྒྱལ་རབས་གསལ་བའི་མེ་ལོང་》《ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན》སོགས་ལ་དམིགས་ཏེ་གསུངས་པ་འདྲ། དེ་བས་《འཁོར་ཆགས་ཇོ་བོའི་དཀར་ཆག》ནང། “ཡབ་ཆེན་སྐྱིད་ལྡེ་ཉི་མ་མགོན་གྱིས་རང་གི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་དག་ཁག་གསུམ་དུ་བགོ་བཤའ་བརྒྱབ་པ་སོགས་གནང་ནས། འཁྲུགས་རྩོད་ལངས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཏན་ནས་མེད་པ་བཟོས་ཡོད་ཅིང་། བུ་གསུམ་པོ་དེ་ལ་དྭགས་དང་། སྤུ་རང་། ཟངས་དཀར་བཅས་ཡུལ་ལུང་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་པོ་གསུམ་ལ་གྱུར་ནས། ཁོང་གསུམ་གྱི་བདག་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ཁག་གསུམ་པོ་དེར་‘མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ’དུ་འབོད་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ཐོག་མར་བྱུང་ཞིང་། དེ་ནས་བཟུང་བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་རྒྱུན་རིང་མོའི་ཐོག་‘སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ’ཞེས་པའི་སྙན་དབྱངས་ཀྱི་འབྲུག་སྒྲ་དེ་ཐོག་མར་སྒྲོག་ཅིང་ཕྱོགས་མཚམས་ཀུན་དུའང་ཁྱབ་པ་ནི་གོང་དུ་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ། །”  ཞེས་གསུངས། འོ་ན་འདིའི་ལོ་ཚིགས་ནམ་ཞིག་ལ་འཁེལ་ཞེ་ན། མཁས་པའི་དབང་པོ་ནོར་བྲང་ཨོ་རྒྱན་ལྟར་ན།“སྐྱིད་ལྡེ་ཉི་མ་མགོན་ནི་ཁེང་ལོག་གི་ཚོགས་པ་ཆེ་གེ་མོས་མངའ་རིས་སུ་རྒྱང་འབུད་བཏང་འདྲ་བས།་་་་་་སྐྱིད་ལྡེ་ཉི་མ་མགོན་མངའ་རིས་སུ་སྤྱུགས་པར་བཞེད་པ་དེ་སྐབས་དེའི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ་ཡིན་པར་ཁ་ཚོན་བཅད་ཆོག་་་་་་དེ་ནས་ར་ལའི་རྒྱུད་དུ་ཕེབས། ཁོང་ནི་སྤྱོད་ལམ་ལེགས་ཤིང་བློ་གྲོས་ཆེ་བས་ཁུལ་དེའི་མི་ཚོའི་བརྩི་བཀུར་ཐོབ་པ་དང་མངའ་ཐང་ཡང་གང་འཚམས་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བས་རྟའི་ལོ（སྤྱི་ལོ་934ལོ）ལ་ར་ལ་ཁ་དམར་བརྩིགས་པ་དང་། དེའི་ཕྱི་ལོ་ཤིང་ལུག་སྤྱི་ལོ་935 རྩེ་ཐོ་རྒྱ་རི་བརྩིགས་ནས་དམ་ལག་གི་གཞུང་རྣམས་ལ་ཡུལ་དང་གྲོང་ཁྱེར་མང་པོ་གསར་དུ་འཛུགས་པའི་དགོངས་པ་བཞེས་ཤིང་།་་་་་་པུ་རངས་ཡུལ་དེའི་མི་རྣམས་ཟས་ཀྱིས་ཚིམས་པར་མཛད་པས་དབང་དུ་བསྡུས། དེ་ནས་དམག་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་གུ་གེ་ཡང་མངའ་འོག་ཏུ་བཅུག དེ་རྗེས་མར་ཡུལ་དུ་ཡང་འཇམ་རྩུབ་ཅི་རིགས་པ་ཕྱག་བསྟར་གྱིས་རྒྱལ་པོ་མཛད།་་་་་་དེ་རྗེས་ཅོག་རོ་བཟའ་ཟངས་ཁ་མ་ལ་སྲས་ཆེ་བ་དཔལ་གྱི་རིག་པ་མགོན་དང་། བར་པ་བཀྲ་ཤིས་ལྡེ་མགོན། ཆུང་བ་ལྡེ་གཙུག་མགོན་གསུམ་རིམ་པར་འཁྲུངས་པས་སྐུ་ན་སོན་རྗེས་ཡབ་ཀྱི་སྲས་གསུམ་པོར་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་སོ་སོར་བགོ་བཤའ་གནང་།” ཞེས་པའི་བགོ་བཤའ་གནང་ཚུལ་ནི་གོང་གི་《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས》ནང་འཁོད་པ་ལྟར་བཀོད་ཡོད་ཅིང་། “ས་ཆེན་རྒྱལ་རབས་དང་། མཁས་པའི་དགའ་སྟོན་ནང་གསལ་བ་དང་ཅུང་མི་མཐུན། ཞེས་ཀྱང་བཞེད།” འོ་ན་གོང་གི་ལུང་ཚིག་ཏུ་སྲས་གསུམ་པོ་རིམ་གྱིས་སྐུ་ན་སོན་རྗེས་ཞེས་པ་ལ་རིགས་འདེད་བྱས་ན། དེང་སང་འགྲོ་བ་མིའི་རིག་པའི་རྩི་སྲོལ་ལྟར་མི་རབས་གཅིག་གི་ཡུན་དེ་ཆེས་རིང་ནའང་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ་བརྩི་བས། གོང་གི་སྤྱི་ལོ་ 935 ལོར་རྩེ་ཐོ་རི་བརྩིགས་པའི་ལོ་ཚིགས་སྟེང་མི་ལོ་25 བསྣན་ན། སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པའི་ས་བབས་བགོ་དུས་ཀྱི་ལོ་ཚིགས་དེ་སྤྱི་ལོ་960 ཡས་མས་སུ་འབབ་པ་ཤེས་གལ་ཆེའོ། །དེས་ན་སྟོད་མངའ་རིས་སྐོར་གསུམ་ཞེས་པའི་བརྡ་ཆད་འདི་བྱུང་མགོའང་དེ་ལས་མི་སྔ་ན་མི་འཕྱིའོ། ། དེས་ན་གུ་གེ་ཚེ་རིང་རྒྱལ་པོ་ལགས་ཀྱིས། མངའ་རིས་རྒྱལ་རྒྱུད་ནི་ལ་དྭགས་རྒྱལ་རྒྱུད། ཟངས་དཀར་རྒྱལ་རྒྱུད། སྤུ་རང་རྒྱལ་རྒྱུད་བཅས་གསུམ་འདྲེན་པ་དང་། སྤུ་རང་རྒྱལ་རྒྱུད་ལས་ཡ་རྩེ་རྒྱལ་རྒྱུད་དང་། གུ་གེའི་རྒྱལ་རྒྱུད་གཉིས་མཆེད་པ་བསྟན། ཡ་རྩེ་ནི་དེང་སང་བལ་པོའི་མངའ་ཁོངས་སུ་འཁེལ་བ་དང་། གུ་གེའི་རྒྱལ་ས་ནི་རྩ་རང་མཁར་དུ་ཡོད་པ་དེང་སང་ཡང་མཁར་ཤུལ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། 《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས》འདི་ཉིད་ཁུངས་བཙུན་པ་ནི་“ཀ་ཐོག་རིག་འཛིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུས་（1698――1755）ཀྱང་དྲངས་པའི་དཔེ་དེབ་ལས་ཆེ་བ་རིག་པ་མགོན་གྱིས་མར་ཡུལ་བྲུ་ཤའི་བར་དང་། འབྲིང་བ་བཀྲ་ཤིས་མགོན་གྱིས་ཞང་ཞུང་ཡ་རྩེ་དང་བཅས་པ། ཆུང་བ་ལྡེ་གཙུག་མགོན་གྱིས་པི་ཏི་ཅོག་དང་ཟངས་དཀར་སྒོ་གསུམ་བཅས་བཟུང་ཞེས་ཁ་གསལ་གསུངས་འདུག་པས་དོགས་པའི་དྲྭ་རྒྱར་ཚུད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ག་ལ་མཆིས།” ཞེས་གསུངས་པ་ནང་བཞིན། ཀ་ཐོག་རིག་འཛིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ཉིད་མངའ་རིས་ཡུལ་དངོས་སུ་ཕེབས་ནས་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་《ལ་དྭགས་རྒྱལ་རབས》རང་དུའང་བཀོད་ཡོད་པས་ཕན་ཚུན་ཤེས་བྱེད་དུ་འགྲོ་སྙམ་སྟེ། “ཨ་ཁུ་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས་ཁ་ཆུལ་ཚོང་པ་དང་། ལ་དྭགས་མངའ་ཞབས་ཀྱི་མི་སེར་ལ་འཇམ་རྡུང་དབང་འཕྲོག་མཛད་ནས། ཚེ་དབང་རྣམ་རྒྱལ་དང་ཕུན་（ཚོགས་）གཉིས་རྒྱལ་སྲིད་མ་ཐུན་（མཐུན་）པར། ས་མཚམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འཁྲུགས་ནས། བོད་ལ་ཐ་དམག་འཐོན་པའི་རྒྱུ་ཞེས་གནས་ཚུལ་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེན་ལ་ཞུས་པར། དེ་བཞིན་ཡིན་ཚེ། ནང་སྒྲིག་བྱེད་མི་བཀའ་རྒྱུད་པ་བླ་མ་སུ་ལ་བཀའ་བབ་ཡོད་པའི་དགོངས་གཅོད་མཛད་སྐབས། ཁམ་（ཁམས་）ནས་བཀའ་（ཀ་）ཐོག་རིག་འཛིན་ཆེན་པོ་ཚེ་དབང་ནོར་བུ། བལ་ཡུལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོའི་སྲོག་ཤིང་སྤོ་བར་ཕེབས་སྐབས་དང་། དུས་མཚུངས་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་རིག་འཛིན་ཆེན་པོར་བཀའ་བཀོད་ཀྱིས། ལ་དྭགས་ཕྱི་སྒྲིག་ལ་ཁྱེད་ལ་ལས་བཀལ་（སྐལ་）ཡོད་པས། འགྲོ་དགོས། ཕེབས་༼ཞེས་བཀའ་ཕབ༽པར། དེ་བཞིན་རྒྱལ་བའི་བཀའ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་ནས། ལ་དྭགས་ལ་ཕེབས་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས། སྒར་དུ་ཕེབས། དེ་ནས་ལ་དྭགས་རྒྱལ་པོ་བཀྲ་ཤིས་རྣམ་རྒྱལ་བློན་པོ་བཅས་གསུང་གྲོས་ཐོག གཟིམ་དཔོན་དུ་ཟངས་དཀར་གྲང་དཀར་བློན་པོ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན། སྐྱབས་མགོན་རིག་འཛིན་ཆེན་པོར་ཕེབས་བསུས་སུ་ཕུལ། ལ་དྭགས་སྟོད་གཤམ་གྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཞུས། དེ་ནས་སྒར་དཔོན་གཉིས་ཀྱི་མི་སྣ་བཅས་ཝམ་ལེ་དགོན་དུ་ཕེབས། ལ་དྭགས་རྒྱལ་བློན་བཅས་ཞལ་འཛོམ་དང་བུ་རིག་རྒྱལ་བློན་རྣམས་རིམ་པར་ཕེབས། བྱ་ཁྲ་མཛད་པའི་དབུ་ཚུགས། དེ་ནས་སྐྱབས་མགོན་རིག་འཛིན་ཆེན་པོའི་བཀའ་དང་དམ་གནས། བྱ་ཁྲ་གཅོད་མཚམས་ནི། ལ་དྭགས་མཁར་ལ་རྒྱལ་སྲས་ཙམ་བལྟམ་ཡང་། ཆེ་བ་རྒྱལ་སྲིད་མཛད། དེ་རྗེས་རྣམས་དཔེ་ཐུབ་ཁྲི་རྩེ་སོགས་ལ་བླ་མ་མཛད་པ་མ་གཏོགས། རྒྱལ་པོ་གཉིས་མི་བཞུགས། ཟངས་དཀར་རྒྱལ་པོ་ནི་ཐ་མཚམས་སོང་གཤིས། རྒྱལ་པོ་སྔར་ལུགས་བཞིན་དང་། ཧེ་ནས་སྐུ་རྒྱལ་བརྒྱུད་དངོས་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་སྲིད་ཆེད་མེད་པའི་རང་འཇག དེ་མིན་རྒྱལ་སྲིད་གཅིག་ལ་རྒྱལ་པོ་གཉིས་མི་དགོས་པ་མཛད།” ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར། ཀ་ཐོག་རིག་འཛིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ནི་བཀའ་རྒྱུད་བླ་མ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་གཏམ་གཟི་བོར་སྨྲ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་མི་དགོས་པས་རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་བཀའི་བཀོད་པ་གནང་བ་ཡིན་ལ། ལ་དྭགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐོག་མར་རིག་འཛིན་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་། ཕྱིས་སུ་སྐྱབས་མགོན་རིག་འཛིན་ཆེན་པོ་ཞེས་བཀུར་བ་ལས་ཤེས། ད་དུང་“ལ་དྭགས་སྟོད་གཤམ་གྱི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཞུས་”ཞེས་པ་ནི་ལ་དྭགས་ཧྲིལ་པོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་གནས་བབས་ལ་ཟེར་བ་ཡིན་པས། ཀ་ཐོག་རིག་འཛིན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ནི་ཡུལ་དངོས་སུ་སོང་ནས་གནས་ཚུལ་ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པ་རྣམས་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་ན། ད་གཟོད་ཁོང་གིས་ཐག་བཅད་པའི་“རྒྱལ་སྲིད་གཅིག་ལ་རྒྱལ་པོ་གཉིས་མི་དགོས་པ”དེ་ལ་དྭགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་ལེན་དང་བརྩི་སྲུང་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ། 

(འཕྲོ་མ་མུ་མཐུད་འགོད་རྒྱུ།)

དཔྱད་རྩོམ་འདི་ནི2018ལོའི《ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ》དེབ་གཉིས་པ་ལས་དྲངས།