བོད་ཡིག་ཐ་སྙད་བཀས་བཅད་སྤྱི་བསྒྲགས། བསྡོམས་འདོན་ཐེངས་༡༠༢
一、疫病名称 |
གཅིག ནད་ཡམས་ཀྱི་མིང་། |
新型冠状病毒肺炎 (新冠肺炎) |
ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གསར་པའི་གློ་ཚད། (ཏོག་གསར་གློ་ཚད) |
病毒性肺炎 |
ནད་དུག་གློ་ཚད། |
不明原因肺炎 |
ནད་རྐྱེན་མི་གསལ་བའི་གློ་ཚད། |
严重急性呼吸综合征(非典) |
དོས་དྲག་ཆེ་བའི་དབུགས་ལམ་འདུས་ནད།(དམིགས་བསལ་གློ་ཚད) |
严重急性呼吸道感染 |
དོས་དྲག་ཆེ་བའི་དབུགས་ལམ་གྱི་འགོས་ནད། |
急性呼吸窘迫综合征 |
དོས་དྲག་དབུགས་བསྡམས(འགག)འདུས་ནད། |
中东呼吸综合征 |
དབུས་ཤར་གྱི་དབུགས་ལམ་འདུས་ནད། |
呼吸道疾病(呼吸系统疾病) |
དབུགས་ལམ་ནད་གཞི(དབུགས་ལམ་མ་ལག་གི་ནད་གཞི) |
二、传染防控 |
གཉིས། འགོས་ཁྱབ་འགོག་ཟོན། |
国际关注的突发公共卫生事件 |
རྒྱལ་སྤྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་གློ་བུར་དུ་ཐོན་པའི(ཐོལ་བྱུང་)སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དོན་རྐྱེན། |
乙类传染病 |
འགོ་ནད་ཁ་པའི་རིགས། |
人传人 |
མི་ནས་མི་ལ་འགོ་བ། |
人际传播 |
མིའི་དབར་འགོས་ཁྱབ་འགྲོ་བ།(ན་ཚའི་རིགས) |
行走的传染源 |
འཁྱེར་འགྲོའི་འགོ་ཁུངས།
འགྲོ་སྐྱོད་འགོ་ཁུངས། |
潜伏期 |
གབ་ཡུན། |
无症状的潜伏期 |
ནད་རྟགས་མེད་པའི་གབ་ཡུན། |
特定传染病 |
དམིགས་བསལ་འགོས་ནད། |
病毒携带者 |
ནད་དུག་ཡོད་མཁན། |
无症状携带者 |
ནད་རྟགས་མེད་པའི་ནད་དུག་ཡོད་མཁན། |
超级传播者 |
འགོས་ཁྱབ་ཤུགས་ཆེ་བཟོ་མཁན། |
飞沫传播 |
མཆིལ་ཟེགས་ནས་འགོས་ཁྱབ་འགྲོ་བ། |
接触传播 |
ཐུག་རེག་བྱས་ནས་འགོས་ཁྱབ་འགྲོ་བ། |
气溶胶传播 |
རླངས་རྡུལ་ནས་འགོས་འགྲོ་བ(གནས་སྐབས) |
阻断传播途径 |
འགོས་ལམ་འགོག་པ། |
基础性疾病 |
གཞི་ནད(རྨང་གཞིའི་ནད་གཞི) |
病毒的蔓延 |
ནད་དུག་མཆེད་པ། ནད་དུག་ཁྱབ་པ། |
隐性感染 |
མངོན་མེད་འགོས་ཁྱབ། |
外源性感染 |
ཕྱི་འགོས( ཕྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགོས་པ) |
密切接触者 |
འབྲེལ་ཐུག(འབྲེལ་འདྲིས)དམ་ཟབ་ཡོད་མཁན། |
追踪密切接触者 |
འབྲེལ་ཐུག(འབྲེལ་འདྲིས)དམ་ཟབ་ཡོད་མཁན་རྩད་འདེད(འཚོལ་འདེད)བྱེད་པ། |
传染途径 |
འགོས་ལམ། |
传播方式 |
འགོས་སྟངས། |
宿主 |
(ནད་དུག) རྟེན་གནས(རྟེན་ཡུལ) |
中间宿主 |
བར་བརྒྱུད་རྟེན་གནས(རྟེན་ཡུལ) |
易感人群 |
འགོས་སླ་བའི་མི་ཚོགས། |
医院内感染 |
སྨན་ཁང་ནང་ནས་འགོས་པ། |
职业暴露 |
ལས་རིགས་ཕྱིར་མངོན། |
控制疫情蔓延 |
ནད་ཡམས་འགོས་ཁྱབ་ཚོད་འཛིན། |
轻中重危症 |
ནད་གཞི་ཡང་འབྲིང་ལྕི་ཉེན་བཞི། |
确诊病例 |
གཏན་འཁེལ་ནད་པ། གཏན་འཁེལ་ནད་དཔེ། |
疑似病例 |
དོགས་ཡོད་ནད་པ། དོགས་ཡོད་ནད་དཔེ། |
散在病例 |
གྲམ་གནས་ནད་པ(ནད་དཔེ) ཁ་ཐོར་ནད་པ(ནད་དཔེ) |
输入型病例 |
ཕྱི་ཡོང་(ཕྱི་འགོས)ནད་པ། འགོས་དང་པོའི་ནད་པ། |
二代病例 |
འགོས་གཉིས་པའི་ནད་པ། |
假阳性 |
གདགས་གཤིས་ལྟར་སྣང་། དངོས་མིན་གདགས་གཤིས། |
排除 |
འབུད་པ། |
传染性 |
འགོས་ཁྱབ་རང་བཞིན། འགོས་གཞི། |
致病性 |
ནད་སློང་རང་བཞིན། ན་ཚ་བཟོ་གཞི། |
发病率 |
ནད་ཕོག་ཚད། |
死亡率 |
ཤི་ཚད། |
致死性 |
ཤི་སྐྱོན་བཟོ་གཞི། |
治愈率 |
དྲག་སྐྱེད་བྱུང་ཚད། |
疫情防控 |
ནད་ཡམས་སྔོན་འགོག་དང་ཚོད་འཛིན།
ནད་ཡམས་འགོག་ཟོན། |
疫情 |
ནད་ཡམས་གནས་ཚུལ། |
疫区 |
རིམས་ནད་མཆེད(ཁྱབ)ཁུལ། |
发热病人 |
ཚ་རྒྱས་ནད་པ། |
重症 |
ཚབས་ལྕིའི་ནད་གཞི། |
监测体温 |
ལུས་དྲོད(ཚ་བ)ལྟ་དཔྱད། |
体温检测 |
ལུས་དྲོད(ཚ་བ)བརྟག་དཔྱད། |
早发现、早隔离 |
སྔ་ཙམ་ནས་ཤེས་རྟོགས་དང་སྔ་ཙམ་ནས་ལོགས་བཀར་འཇོག་པ། |
隔离治疗 |
ལོགས་བཀར་སྨན་བཅོས། |
集中隔离 |
གཅིག་སྡུད(རུབ་སྡུད)ལོགས་བཀར་འཇོག་པ། |
自我隔离 |
རང་ཉིད་ལོགས་སྡོད། |
居家自我隔离 |
ཁྱིམ་དུ་རང་ཉིད་ལོགས་སྡོད།
|
临床数据 |
ནད་ཐོག་གཞི་གྲངས། |
核酸检测 |
ཉིང་སྐྱུར་བརྟག་དཔྱད། |
血清诊断 |
དྭངས་ཁྲག་ནད་བརྟག |
自觉接受医学观察 |
རང་འགུལ་ངང་གསོ་རིག་ལྟ་ཞིབ་དང་ལེན་ཞུ་བ། |
解除医学观察 |
གསོ་རིག་ལྟ་ཞིབ་ལས་གྲོལ་བ། |
诊断、治疗、追踪和筛查 |
ནད་ངོ་འཛིན་པ། སྨན་བཅོས་བྱེད་པ། འཚོལ་འདེད་གཏོང་བ། དབྱེ་བཤེར་བྱེད་པ། |
预防措施 |
སྔོན་འགོག་བྱ་ཐབས། |
疫苗 |
འགོག་སྨན།(རིམས་འགོག་སྨན་ཁབ) ཐར་སྨན། |
戴口罩 |
ཁ་རས་རྒྱག་པ། |
勤洗手/仔细洗手 |
ལག་པ་ཡང་སེ་བཀྲུ་བ། ལག་པ་གཙང་མ་བཀྲུ་བ། |
用纸巾或屈肘遮住口鼻 |
ཕྱིས་ཤོག་གམ་ལག་ངར་གྱིས་ཁ་སྣ་འགེབས་པ། |
消毒 |
དུག་སེལ། |
避免去人多的地方 |
མི་མང་སར་མི་འགྲོ་བ། |
健康筛查 |
བདེ་ཐང་དབྱེ་བཤེར། |
旅行限制 |
ཡུལ་སྐོར་འགྲུལ་བཞུད་ཚད་བཀག་བཟོ་བ། |
健康申报表 |
བདེ་ཐང་སྙན་ཞུའི་རེའུ་མིག |
海鲜市场 |
མཚོ་ཟས་ཁྲོམ་ར། |
活体农贸市场 |
སྲོག་ཆགས་གསོན་པོའི་ཁྲོམ་ར། |
湿货市场 |
རློན་ཟོག་ཁྲོམ་ར། |
动物源 |
འགོ་ཁུངས་སྲོག་ཆགས། |
哺乳动物 |
འོ་འཐུང་སྲོག་ཆགས། |
野味 |
བདག་མེད་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཤ་རིགས། |
菊头蝠 |
ཕ་ཝང་སིབ་མགོ་ཅན། |
竹鼠 |
སྨྱུག་བྱི། |
獾 |
གྲུམ་པ། |
三、政策举措 |
གསུམ། སྲིད་ཇུས་བྱ་ཐབས། |
突发公共卫生事件 |
གློ་བུར་དུ་ཐོན་པའི(ཐོལ་བྱུང་)སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དོན་རྐྱེན།
|
启动重大突发公共卫生事件一级响应 |
གློ་བུར་དུ་ཐོན་པའི(ཐོལ་བྱུང་)ཚབས་ཆེའི་སྤྱི་པའི་འཕྲོད་བསྟེན་དོན་རྐྱེན་ཐད་ཀྱི་བརྡ་ལན་རིམ་པ་དང་པོ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་པ། |
掌握情况,不漏一人 |
གནས་ཚུལ་གསལ་རྟོགས་བྱས་ནས་མི་གཅིག་ཀྱང་མི་ལུས་པ། |
遏制疫情蔓延 |
ནད་ཡམས་འགོས་ཁྱབ་མི་འགྲོ་བ་བྱེད་པ། |
封城 |
གྲོང་སྡོམ(གྲོང་ཁྱེར་སྒོ་སྡོམ) |
延迟开学 |
སློབ་ཚུགས་ཕྱིར་འགྱངས(སློབ་འགོ་ཚུགས་དུས་ཕྱིར་འགྱངས) |
延长春节假期 |
དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་གྱི་གུང་གསེང་རིང་དུ་གཏོང་བ། |
旅行警告 |
ཡུལ་སྐོར་འགྲུལ་བཞུད་ཉེན་བརྡ། |
包机撤侨 |
གནམ་གྲུ་གླས་ནས་ཕྱིར་སྡོད་རང་མི་ཚུར་བསུ་བ། |
(公共场所)消毒、通风以及体温检测 |
(མི་མང་འདུ་སར)དུག་སེལ་བྱེད་པ་དང་། རླུང་འགྲོ་བཟོ་བ། ལུས་དྲོད(ཚ་བ)བརྟག་དཔྱད་བྱེད་པ། |
健康状况信息登记表 |
བདེ་ཐང་སྐོར་གྱི་ཆ་འཕྲིན་ཐོ་འགོད་རེའུ་མིག |
停运省际客运 |
ཞིང་ཆེན་དབར་གྱི་འགྲུལ་མཚམས་བཅད་པ། |
免费退票 |
སྤ་སེ་སློག་ཆ་མེད་པར་ཕྱིར་སློག་བྱེད་པ། |
暂停海外团队旅行 |
ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཚོགས་སྒྲིག་ཡུལ་སྐོར་གནས་སྐབས་མཚམས་འཇོག
|
关闭景点 |
གནས་ལྗོངས་སྒོ་རྒྱག་པ། |
取消大型集会 |
འདུ་འཛོམས་ཆེ་གྲས་མཚམས་འཇོག |
减少外出 |
ཕྱི་འགྲོ་ཉུང་དུ་གཏོང་བ། |
控制人口流动 |
ཕྱོགས་འགྲུལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པ། |
两周观察期 |
གཟའ་འཁོར་གཉིས་རིང་གི་ལྟ་ཞིབ་དུས་ཡུན། |
停运长途汽车 |
ཐག་རིང་འགྲུལ་འཁོར་གཏོང་མཚམས་འཇོག་པ། |
调减市内公交 |
གྲོང་ཁྱེར་ནང་གི་སྤྱི་འཁོར་ཉུང་དུ་གཏོང་བ། |
特殊报销政策 |
དམིགས་བསལ་རྩིས་ཞུའི་སྲིད་ཇུས། |
紧平衡 |
དོ་མཉམ་ཐུབ་ཙམ། |
医疗物资紧缺 |
སྨན་བཅོས་མཁོ་ཆས་མི་འདང་བ། |
日常基本生活物资 |
རྒྱུན་སྤྱོད་འཚོ་བའི་མཁོ་ཆས། |
跨境采购 |
ཁོངས་བརྒལ་ཉོ་སྒྲུབ(ས་ཁོངས་བརྒལ་ནས་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་པ) |
囤积食物 |
བཟའ་བཅའ་གསོག་སྐྱིལ། |
捂货惜售 |
ཟོག་སྐྱིལ་ཉུང་འཚོང་། ཟོག་སྐྱིལ་དཀོན་འཚོང་། |
瞒报 |
སྦ་གསང་བྱས་ནས་སྙན་སེང་མི་ཞུ་བ། |
哄抬价格 |
རིན་གོང་ཧམ་སྤོར། |
顶格处罚 |
ཆད་པ་ནན་གཅོད། ཆད་པ་ཆེ་ཤོས་གཅོད་པ། |
四、机构、职业群体和场所名称 |
བཞི། ལས་ཁུངས་དང་། ལས་རིགས་ཚོགས་པ། གནས་ཡུལ་བཅས་ཀྱི་མིང་། |
世卫组织 |
འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་རྩ་འཛུགས། |
中央应对新型冠状病毒感染肺炎疫情工作领导小组(中央应对疫情工作领导小组)
|
ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གསར་པའི་གློ་རིམས་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ཀྲུང་དབྱང་གི་ལས་དོན་འགོ་ཁྲིད་ཚོགས་ཆུང་།
(རིམས་ནད་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་ཀྲུང་དབྱང་གི་ལས་དོན་འགོ་ཁྲིད་ཚོགས་ཆུང་) |
国家卫生健康委员会(国家卫健委) |
རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་།(རྒྱལ་ཁབ་འཕྲོད་བདེ་ཨུ་ལྷན) |
中国疾病预防控制中心(中国疾控中心) |
ཀྲུང་གོའི་རིམས་ནད་སྔོན་འགོག་ཚོད་འཛིན་ལྟེ་གནས། (ཀྲུང་གོའི་རིམས་འགོག་ལྟེ་གནས) |
国家医疗保障局(国家医保局) |
རྒྱལ་ཁབ་སྨན་བཅོས་འགན་སྲུང་ཅུད།(རྒྱལ་ཁབ་སྨན་སྲུང་ཅུད) |
医疗机构 |
སྨན་བཅོས་ལས་ཁུངས། |
医疗从业者 |
སྨན་བཅོས་ལས་གཉེར་པ། |
一线医护人员 |
འཐབ་ས་དང་པོའི་སྨན་པ་དང་སྨན་ཞབས་པ། |
定点医院 |
དམིགས་བཙུགས་སྨན་ཁང་། |
发热门诊 |
ཚ་རྒྱས་སྒོ་བསྟེན་སྨན་ཁང་། |
重症监护病房 |
ནད་ལྕིའི་ལྟ་སྐྱོང་ནད་ཁང་། |
检疫所 |
རིམས་ནད་བརྟག་བཤེར་ཁང་། |
药店 |
སྨན་ཚོང་ཁང་། |
方舱(医院) |
སྒྲོམ་ཚང་སྨན་ཁང་(གནས་སྐབས) |
应急医院 |
སྐབས་མཁོའི་སྨན་ཁང་། |
火神山医院 |
ཧོ་ཧྲེན་ཧྲན་སྨན་ཁང་། |
雷神山医院 |
ལེ་ཧྲེན་ཧྲན་སྨན་ཁང་། |
五、病理症状 |
ལྔ། ན་རྐྱེན་ནད་རྟགས། |
病理 |
ན་རྐྱེན། ནད་ཁམས། |
病原体 |
ནད་ཀྱི་གཞི་རྐྱེན། ནད་ཀྱི་འབྱུང་རྩ། |
基本传染数(R0) |
གཞི་རྩའི་འགོས་གྲངས། |
出现症状 |
ནད་རྟགས་ཐོན་པ། |
病毒变异 |
ནད་དུག་ངོ་འགྱུར། |
病毒突变 |
ནད་དུག་ཐོལ་འགྱུར། |
临床表现 |
ནད་ཐོག་མངོན་ཚུལ། |
上呼吸道感染 |
དབུགས་ལམ་སྟོད་མར་འགོས་པ། |
白细胞减少 |
ཕྲ་ཕུང་དཀར་པོ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བ། |
低氧血症 |
དབྱང་ཉུང་ཁྲག་ནད(གནས་སྐབས) |
纤维化 |
ཚི་སྣ་ཅན། |
肺脓肿 |
གློ་བ་རྣག་སྐྲངས། |
双肺浸润性病灶 |
གློ་གཉིས་གྲམ་ནད་(གློ་གཞོགས་གཉིས་ཀར་གྲམ་པའི་ནད)(གནས་སྐབས) |
发热 |
ཚ་བ་རྒྱས་པ། |
气短 |
དབུགས་འཚང་བ། དབུགས་ཧལ་བ། |
乏力 |
གཟུགས་པོ་ཤུགས་མེད་པ།
|
干咳 |
སྐམ་གློ་རྒྱག་པ། སྐམ་གློ་ལུ་བ། |
头疼 |
མགོ་ན་བ། |
胸闷 |
སྙིང་ཁམས་མི་དྭངས་བ། བྲང་ཁ་བསྡམས་པ། |
心慌 |
དངངས་འཚབ་ལངས་པ། |
恶心想吐 |
སྐྱུག་མེར་ལངས་པ། |
鼻塞 |
སྣ་འགག་པ། |
打喷嚏 |
ཧབ་ཆི(སྦྲིད)རྒྱག་པ། |
流涕 |
སྣ་ཆུ་འཛར་བ། |
咽痛 |
མིད་པ(གྲེ་བ)ན་བ། |
腹泻 |
གྲོད་པ་བཤལ་བ། |
肌肉/关节痛 |
ཤ་གནད་དང་རུས་ཚིགས་ན་བ། |
呼吸窘迫 |
དབུགས་བསྡམས(འགག)པ། |
呼吸困难 |
དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་དཀའ་བ། |
呼吸急促(气促) |
དབུགས་འཚང་བ། དབུགས་ཧལ་བ། |
感染性休克 |
འགོས་ནད་རྐྱེན་གྱིས་བརྒྱལ་བ། གཉན་ཁའི་རྐྱེན་གྱིས་བརྒྱལ་བ།
|
无症状感染 |
ནད་རྟགས་མེད་པའི་འགོས་ཁྱབ། ནད་རྟགས་མེད་པའི་གཉན་ཁ། |
爆发 |
ཤུགས་ཆེ་ཐོན་པ། མྱུར་ཁྱབ་ཕྱིན་པ། |
彻底煮熟 |
ཚོས་པོ་བཙོ་བ། |
六、器具名称 |
དྲུག སྨན་ཆས་ཀྱི་མིང་། |
红外体温测量仪 |
དམར་ཕྱིའི་ལུད་དྲོད(ཚ་བ)བརྟག་ཆས། |
体温检测热像仪 |
ལུད་དྲོད(ཚ་བ)བརྟག་དཔྱད་ཚ་བརྙན་ཡོ་ཆས། |
诊断器具 |
ནད་ངོ་འཛིན་ཆས། ནད་བརྟག་ཆས། |
消毒液 |
དུག་སེལ་སྨན་ཆུ། |
消毒湿巾 |
དུག་སེལ་ལག་འཕྱིས་རློན་པ། |
含酒精洗手液 |
ཨ་རག་ཉིང་ཁུ(ཅིའུ་ཅིང་)བསྲེས་པའི་ལག་ཆུ། |
面罩 |
གདོང་ཁེབས། |
口罩 |
ཁ་རས། |
N95口罩 |
N95ཁ་རས། |
医用外科口罩 |
སྨན་སྤྱོད་ཕྱི་ནད་ཚན་ཁག་གི་ཁ་རས། |
防护服 |
སྲུང་གོས(འགོག་སྲུང་གྱོན་ཆས) |
护目镜 |
མིག་སྲུང་མིག་ཤེལ། |
一次性手套 |
གཅིག་སྤྱོད་ལག་ཤུབས། ལག་ཤུབས་སྤྱོད་གཅིག་མ། |
负压救护车 |
ལྡོག་གནོན་མྱུར་སྐྱོབ་རླངས་འཁོར། |
七、其他医学名词 |
བདུན། གསོ་རིག་གི་མིང་ཚིག་གཞན་དག |
国际卫生条例 |
རྒྱལ་སྤྱིའི་འཕྲོད་བསྟེན་སྲོལ་ཡིག |
流行病 |
རིམས་ནད། ནད་ཡམས། |
流行病学 |
རིམས་ནད་རིག་པ། |
流行病学调查(流调) |
རིམས་ནད་རིག་པའི་བརྟག་དཔྱད།
(རིམས་དཔྱད) |
呼吸器官 |
དབུགས་འདྲེན་དབང་པོ། |
呼吸道 |
དབུགས་ལམ། |
消化系统 |
འཇུ་བྱེད་མ་ལག |
神经系统 |
དབང་རྩའི་མ་ལག |
肾功能 |
མཁལ་ནུས། |
流感 |
ཆམ་རིམས། |
结膜炎 |
མིག་སྐྱིའི་གཉན་ཚད། |
宿疾、慢性病 |
གཅོང་ནད། དལ་ནད། |
高血压 |
ཁྲག་ཤེད་མཐོ་བའི་ནད། ཁྲག་རླུང་། |
心血管病 |
སྙིང་རྩའི་ནད་གཞི། |
基因序列 |
རྒྱུད་གཞིའི་རིམ་སྟར། |
基因结构 |
རྒྱུད་གཞིའི་གྲུབ་ཆ། |
试剂 |
ཚོད་སྨན(ཚོད་ལྟའི་སྨན་རྫས) |
诊断 |
ནད་ངོ་འཛིན་པ། ནད་བརྟག་པ། ཁ་དམར་གདགས། |
检测样本 |
བརྟག་དཔྱད་མ་དཔེ། སད་མདའ་བཏང་བའི་མ་དཔེ། |
医学观察 |
གསོ་རིག་ལྟ་ཞིབ། |
病毒分离 |
ནད་དུག་དབྱེ་ཕྲལ། |
抗病毒药 |
ནད་དུག་འགོག་སྨན། |
退烧药 |
ཚ་བ་གཅོག་སྨན། |